Δυόσμος σε γλάστρα
Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
04.10.2023
Ο δυόσμος (Mentha spicata) είναι ένα πολυετές αρωματικό φυτό, το οποίο ανήκει στην οικογένεια Lamiaceae (η οικογένεια που περιλαμβάνει το βασιλικό, το δεντρολίβανο, τη λεβάντα και άλλα). Το φυτό παράγει φύλλα με πλούσιο άρωμα που έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε αιθέριο έλαιο. Το αιθέριο έλαιο του δυόσμου παράγεται με απόσταξη των φύλλων και χρησιμοποιείται στην βιομηχανία φαρμάκων και καλλυντικών. Οι αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αντιμικροβιακές δράσεις των φύλλων του δυόσμου αλλά και του αιθέριου ελαίου που παράγεται από τα φύλλα του έχουν αποδειχθεί με έγκυρες επιστημονικές μελέτες. Οι πολλαπλές χρήσεις και η υψηλή αξία του αιθέριου ελαίου του δυόσμου έχουν καθιερώσει το φυτό αυτό ως μία παγκοσμίως σεβαστή, αναγνωρισμένη και αναντικατάστατη καλλιέργεια, με πολλά εκατομμύρια τζίρο ετησίως.
Εκτός όμως από την προσθήκη του σε στοματικά διαλύματα, καλλυντικά, φάρμακα, αναψυκτικά, σάλτσες και άλλα προϊόντα, ο δυόσμος έχει πραγματικά αναρίθμητες χρήσεις στην κουζίνα μας και μπορεί να συνοδεύσει το κρέας, μία κρύα σαλάτα, να χρησιμοποιηθεί ως συστατικό μαριναρίσματος, αλλά και να προστεθεί ως η τελευταία πινελιά σε διάφορα cocktails.
Μία γλάστρα με δυόσμο θα λέγαμε ότι είναι σχεδόν απαραίτητη σε κάθε μπαλκόνι, καθώς πρόκειται για ένα φυτό που ζητάει τόσο λίγα, αλλά δίνει τόσο πολλά. Μπορούμε με ελάχιστη φροντίδα να έχουμε φρέσκα φύλλα δυόσμου κατά το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου στη χώρα μας. Το φυτό δυόσμου είναι αρκετά εύκολο στην καλλιέργεια, υπό την προϋπόθεση ότι έχουμε καλά στραγγιζόμενο έδαφος με μερική ή πλήρη έκθεση σε άμεσο ηλιακό φως.
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μία άψογη επιλογή για φύτευση σε γλάστρα στο μπαλκόνι, καθώς έτσι- όντας περιορισμένο- θα αποφύγουμε και το πρόβλημα της επέκτασης του δυόσμου σε σημεία του κήπου που δεν θέλουμε. Ο δυόσμος μόλις εγκατασταθεί σε ένα έδαφος και βρει καλές συνθήκες, λειτουργεί ως ζιζάνιο προχωρώντας με ριζώματα σε άλλα σημεία του κήπου.
Αγορά Φυτού και Προετοιμασία.
Αν και μπορούμε κάλλιστα να ξεκινήσουμε το δυόσμο από σπόρους ή από μοσχεύματα, ο πιο εύκολος τρόπος είναι να αγοράσουμε ένα έτοιμο φυτό. Ξεκινάμε λοιπόν με την αγορά του φυτού από το πλησιέστερο φυτώριο. Εκτός όλων των άλλων, πρόκειται για μια πολύ οικονομική επιλογή, καθώς το γλαστράκι αυτό κοστίζει μόλις 2 ευρώ. Όπως παρατηρούμε, το φυτό φαίνεται ταλαιπωρημένο, και χρειάζεται ένα καθάρισμα πριν τη μεταφύτευση. Αφαιρούμε λοιπόν με ένα ψαλίδι προσεκτικά τους ξερούς βλαστούς, τα φύλλα, και βέβαια τα άνθη, που όπως θα αναφερθεί και παρακάτω, καλό είναι να μην τα ξαναδούμε ποτέ.
Μεταφύτευση
Αφού απομακρύναμε το φυτικό υλικό που ήταν απαραίτητο να αφαιρεθεί, διαλέγουμε μια αρκετά μεγαλύτερη γλάστρα για να μεταφυτεύσουμε το δυόσμο μας. Καλό είναι να διαλέξουμε μια γλάστρα με διάμετρο βάσης τουλάχιστον 20 εκατοστά. Η εικονιζόμενη γλάστρα έχει διάμετρο βάσης 21 εκατοστά, ύψος 24 εκατοστά και χωρητικότητα 9,5 λίτρων. Αυτή είναι η μικρότερη γλάστρα που θα μπορούσαμε να διαλέξουμε για το δυόσμο μας. Στη συνέχεια, διαλέγουμε ένα κοινό φυτόχωμα που μπορούμε να βρούμε στο εμπόριο, καθώς ο δυόσμος δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε έδαφος. Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι φορές που θα τον δούμε να φυτρώνει σε βραχώδη εδάφη. Θα ήταν όμως πολύ επωφελές να αναμείξουμε κομπόστ αλλά και ποταμίσια άμμο στο εδαφικό μείγμα της γλάστρας. Ακολούθως, μεταφυτεύουμε προσεκτικά το φυτό μας στη μεγαλύτερη γλάστρα και ποτίζουμε καλά. Εκτός από το εσωτερικό μέρος της γλάστρας, θα μπορούσαμε να προσθέσουμε κομπόστ και στην επιφάνεια της γλάστρας, έτσι ώστε να εμποδίζεται η γρήγορη εξάτμιση νερού κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Τα φυτά δυόσμου προτιμούν την ηλιοφάνεια, αλλά δεν έχουν κανένα πρόβλημα αν τοποθετήσουμε τη γλάστρα σε σημείο με μερική σκιά. Μπορείτε να το μεγαλώσετε σε σημείο με πλήρη ηλιοφάνεια, αλλά θα πρέπει ποτίζετε συχνά.
Ο δυόσμος είναι γνωστό ότι χρειάζεται αρκετό νερό προκειμένου να μας χαρίζει ασταμάτητα για πολλούς μήνες τους φρέσκους πράσινους βλαστούς τους. Ωστόσο, οι επαγγελματίες καλλιεργητές ισχυρίζονται ότι το φυτό -όταν ποτίζεται πολύ- χάνει σε αρώματα και περιεκτικότητα αιθέριου ελαίου, ενώ καραδοκούν και κίνδυνοι από μυκητιασικές ασθένειες. Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι να ποτίζουμε τακτικά τη γλάστρα αλλά ποτέ τα φύλλα. Πάντα ποτίζουμε στη βάση της ρίζας προσεκτικά.
Αν και το φυτό μπορεί να αποδώσει καλά στο μέσο έδαφος, μπορούμε να υποστηρίξουμε την προσπάθειά του προσθέτοντας ένα ισορροπημένο κοκκώδες λίπασμα κατά την άνοιξη και το καλοκαίρι, ποτίζοντας καλά αμέσως μετά. Εναλλακτικά, μπορούμε να προσθέσουμε μία φορά στις αρχές της άνοιξης και μία φορά το καλοκαίρι ένα υγρό λίπασμα 7-7-7, προκειμένου να βοηθήσουμε το φυτό στη γρήγορη ανάπλαση και αναγέννηση ειδικά μετά από δραστικό κλάδεμα και αφαίρεση βλαστών.
Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα αρωματικά φυτά σε γλάστρα, το κλάδεμα συμπίπτει με τη συγκομιδή. Τις πρώτες 4 εβδομάδες μετά τον πρώτο καθαρισμό και την μεταφύτευση, καλό είναι να μην κλαδεύουμε – συγκομίζουμε. Από εκεί και μετά όμως, το φυτό θέλει συχνό κλάδεμα, καθώς αν δεν το κάνουμε και το αφήσουμε ακλάδευτο, θα αρχίσει να αργοπεθαίνει μέσα στη γλάστρα. Ειδικά κατά το διάστημα από την άνοιξη έως το φθινόπωρο, μπορούμε κάθε εβδομάδα να κόβουμε με ένα ψαλίδι τρυφερούς βλαστούς με φύλλα πάνω από το σημείο έκπτυξης της προηγούμενης συστάδας φύλλων. Δεν αφαιρούμε ποτέ πάνω από το 25% φύλλων σε μία συνεδρία. Αν συγκομίζουμε σχολαστικά, το πιθανότερο είναι ότι δε θα δούμε ποτέ το φυτό να ανθίζει, και αυτό είναι καλό. Μόλις εμφανιστεί το άνθος, το φυτό είναι γενετικώς προγραμματισμένο να αρχίσει να αφιερώσει την ενέργειά του για να παράγει σπόρους, κάτι που αποβαίνει ενάντια στην πράσινη βλάστηση που εμείς χρειαζόμαστε. Επίσης, όλα τα στοιχεία συνηγορούν ότι τα φύλλα δυόσμου είναι πλούσια σε αιθέρια έλαια και αρώματα λίγο πριν την ανθοφορία. Οι φρέσκοι βλαστοί που θα κόψουμε μπορούν να προστεθούν χλωροί στη μαγειρική, να μπουν στο ψυγείο ή να αποξηραθούν για μελλοντική χρήση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το άνω μέρος του φυτού θα συρρικνωθεί και θα μαραθεί κατά τη διάρκεια του χειμώνα, αλλά θα αναγεννηθεί κατά την επόμενη άνοιξη.
Και μια τελευταία συμβουλή: Αν δείτε ξαφνικά, μετά από αλλαγή θέσης της γλάστρας ή μετά από μεταφύτευση σε μεγαλύτερη γλάστρα, το φυτό σας να μαραίνεται και να πεθαίνει, δεν αξίζει ούτε να στεναχωρηθείτε ούτε να ξοδέψετε χρόνο και ενέργεια για να το αναγεννήσετε. Και αυτό γιατί πιθανότατα δεν θα τα καταφέρετε. Όλα τα αρωματικά σε γλάστρα έχουν συγκεκριμένη διάρκεια ζωής και πολλούς παράγοντες που απειλούν την ευρωστία και τη ζωτικότητα των φυτών. Μάλλον λοιπόν ήρθε η ώρα να αγοράσετε νέα φυτά δυόσμου, που θα είναι σε θέση να σας δώσουν πιο τρυφερούς και μυρωδάτους βλαστούς για τα επόμενα χρόνια.
Πηγή: wikifarmer.gr/el