Φτιάξτε το δικό σας κάθετο και κρεμαστό κήπο
Βρείτε εδώ αναλυτικά τα βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να δημιουργήσετε τον δικό σας κάθετο κρεμαστό κήπο.
04.10.2023
Αρκετοί αναγνώστες μας αναζητούν ιδέες έτσι ώστε να δώσουν χρώμα και ομορφιά σε μπαλκόνια, βεράντες και εξωτερικούς διαδρόμους ή περάσματα με ιδιαίτερη έλλειψη χώρου. Η απάντηση δεν είναι άλλη φυσικά από τη δημιουργία κάθετων – κρεμαστών κήπων. Οι κάθετοι κρεμαστοί κήποι έχουν πάρα πολλά πλεονεκτήματα, καθώς δε χρειάζονται καθόλου χώρο και εκμεταλλεύονται έναν τοίχο, που αλλιώς θα έδειχνε μονότονος και βαρετός. Το γεγονός ότι εκτείνονται σε ύψος από 1,40 έως και 1,90 μέτρα, σημαίνει ότι βρίσκονται στο ύψος του ματιού και μαγνητίζουν τα βλέμματα πολύ περισσότερο ακόμα και από την πιο εντυπωσιακή γλάστρα που όμως βρίσκεται στο έδαφος. Είναι σίγουρο ότι η ελάχιστη προσπάθεια που χρειάζεται για τη δημιουργία ενός κάθετου κήπου θα σας ανταμείψει. Εμείς θα σας παρουσιάσουμε μια ιδέα για δημιουργία κρεμαστού κήπου σε μπαλκόνι, που δεν κοστίζει απολύτως τίποτα πέρα από την αγορά των φυτών (περίπου 38 ευρώ) και πραγματικά θα μεταμορφώσει ένα μονότονο και γκρίζο μπαλκόνι.
Είναι απαραίτητο να διαλέξουμε ένα σημείο στο μπαλκόνι – βεράντα μας που βλέπει ο ήλιος για τουλάχιστον 6 ώρες την ημέρα, καθώς σε αντίθετη περίπτωση τα φυτά μας θα παράγουν κεχεκτικά και κακής ποιότητας άνθη. Ακόμη, είναι απαραίτητο το σημείο που θα διαλέξουμε να είναι σχετικά απάνεμο.
Υπάρχουν πραγματικά εκατοντάδες τρόποι να στηρίξει κανείς γλάστρες σε έναν τοίχο. Εμείς δεν επιλέξαμε μόνιμη στήριξη σε τοίχο (π.χ. με βίδες), καθώς αυτό δημιουργεί κάποια προβλήματα. Κατ αρχάς, αν οι γλάστρες είναι βιδωμένες, δε μπορούμε να τις μεταφέρουμε σε εσωτερικό χώρο όταν επικρατεί παγετός, και δεν είναι τόσο εύκολο να αντικαταστήσουμε κάποια γλάστρα όταν μαραθεί (ειδικά όταν πρόκειται για ετήσια φυτά). Επιλέξαμε λοιπόν γλάστρες με πιαστράκια που μπορούν να στηριχθούν οπουδήποτε. Ο στόχος μας είναι να τοποθετήσουμε στη συνέχεια τις γλάστρες αυτές πάνω στη βάση μιας κούνιας μωρού που στηρίξαμε στον τοίχο με 4 απλές βίδες. Με τον τρόπο αυτό, έχοντας δηλαδή μια σταθερή βάση και χρησιμοποιώντας πιαστράκια – γάντζους σε γλάστρες, μπορούμε πολύ εύκολα να αλλάζουμε τη δομή του κάθετου κήπου μας, να αντικαθιστούμε τα ετήσια φυτά μας με άλλα, καθώς και να μεταφέρουμε σε εσωτερικό χώρο τα πολυετή προκειμένου να αντέξουν τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα. Σίγουρα ο καθένας μας έχει στο σπίτι του εκατοντάδες υλικά που δεν χρειάζεται και θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση στήριξης για γλάστρες με γάντζους σε έναν απλό τοίχο. Οπότε, ας αφήσουμε τη φαντασία μας να δουλέψει.
Αρκετοί πιστεύουν λανθασμένα πως σε κάθετο – κρεμαστό κήπο μπορούμε να έχουμε μόνο λουλούδια. Σίγουρα κάποια ετήσια φυτά που παράγουν εντυπωσιακά άνθη θα έχουν τη μερίδα του λέοντος, όμως μπορούμε να συμπληρώσουμε με αρωματικά φυτά (από τα οποία μπορούμε να κόβουμε κλωνάρια για την κουζίνα), καθώς και με πολυετή ανθοφόρα φυτά. Εμείς επιλέξαμε αρχικά για το κέντρο της διάταξης την αδιαμφισβήτητη βασίλισσα των κρεμαστών κήπων, την κρεμοκλαδή πολυετή πετούνια (γνωστή και ως “σερφίνια”). Από αρωματικά φυτά, επιλέξαμε ορθόκλαδο και έρπον δενδρολίβανο, καθώς και θυμάρι. Ακόμη, επιλέξαμε μονοετείς ζήνιες και διμορφοθήκες, αλλά και το πολυετές γεράνι. Τέλος, συμπληρώσαμε τα άκρα με Αρμπαρόριζα και Σιτρονέλα (Pelargonium graveolens και Pelargonium “Citrosum”) που είναι κρεμοκλαδή φυτά και παράγουν έντονα φούξια άνθη.
Κρεμοκλαδείς Πολυετείς και Μονοετείς Πετούνιες: Οι κρεμοκλαδείς πετούνιες της φωτογραφίας αναφέρονται ευρέως και ως Surfinia. Παρόλα αυτά, το όνομα Surfinia είναι κατοχυρωμένη εμπορική ονομασία ενός αντίστοιχου τύπου πετούνιας που αναπτύχθηκε από μία συγκεκριμένη εταιρία. Η πετούνια ανήκει στην οικογένεια των Solanaceae. Η οικογένεια αυτή περιλαμβάνει και άλλα γνώριμα στο ευρύ κοινό φυτά που όμως δεν αποτελούν καλλωπιστικά φυτά, όπως η ντομάτα, η πατάτα, ο καπνός και άλλα. Η Πετούνια είναι ένα αρκετά δημοφιλές λουλούδι, κυρίως λόγω των πολύχρωμων ανθέων της σε σχήμα τρομπέτας. Το φύλλωμά της είναι χνουδωτό. Το φυτό προτιμά αρκετά ηλιόλουστες περιοχές για να αναπτυχθεί σωστά. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο είναι τόσο διαδεδομένο σε όλες τις χώρες της Μεσογείου. Η ανθοφορία της πετούνιας διαρκεί από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο και τα άνθη της είναι από τα πιο ευκόλως αναγνωρίσιμα άνθη σε όλο τον κόσμο. Υπάρχουν πολυετείς και μονοετείς πετούνιες. Εμείς χρησιμοποιήσαμε κατά βάση τις πολυετείς (κρεμοκλαδείς) πετούνιες αλλά και μία μονοετή πετούνια.
Ζίνια: Οι ζίνιες είναι ένα από τα πιο πολύχρωμα λουλούδια που μπορούμε να έχουμε στην αυλή μας. Αναπτύσσονται γρήγορα και είναι αρκετά εύκολο να αναπτυχθούν σχεδόν παντού. Οι Ζίνιες είναι ιδανικά φυτά για αρχάριους κηπουρούς, καθώς χρειάζονται ελάχιστη φροντίδα. Η βοτανική ή επιστημονική ονομασία της Ζίνιας είναι Zinnia sp. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι Ζίνιας, αλλά η πιο συνηθισμένη είναι η Zinnia elegans (ζίνια η κομψή). Η πλειοψηφία των ειδών είναι εγγενή στη Βόρεια Αμερική και μερικά στην κεντρική Αμερική.
Δενδρολίβανο: Το δενδρολίβανο (Rosmarinus officinalis) είναι ένα από τα πιο γνωστά αρωματικά φυτά της Μεσογείου. Είναι ένας αειθαλής θάμνος με μέσο ύψος 1,2 μέτρα. Το δεντρολίβανο έχει λουλούδια λευκού, πορφυρού ή μπλε χρώματος και αρωματικά, δερματώδη φύλλα, τα οποία μοιάζουν με βελόνες πεύκου. Είναι μέλος της οικογένειας Lamiaceae, η οποία περιλαμβάνει πολλά άλλα βότανα (βασιλικό, λεβάντα, φασκόμηλο). Το δενδρολίβανο είναι μελισσοτροφικό φυτό και προσελκύει έντονα τις μέλισσες. Τα φύλλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ενισχυτικά γεύσης στο μαγείρεμα, αλλά σε επαγγελματικές καλλιέργειες προορίζονται κυρίως για απόσταξη, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε αιθέριο έλαιο. Διαβάστε περισσότερα για το δενδρολίβανο εδώ.
Θυμάρι: Το θυμάρι είναι πολυετής θάμνος με μέσο ύψος 20 εκατοστά και μέση παραγωγική διάρκεια ζωής 6 έτη. Ανήκει στην οικογένεια Lamiaceae (οικογένεια της λεβάντας, του δεντρολίβανου και της μέντας). Το φυτό μεγαλώνει από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο. Ανθίζει κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Υπάρχουν πάνω από 200 διαφορετικά είδη θυμαριού, με το κοινό θυμάρι (Thymus vulgaris) να είναι το πιο δημοφιλές και ευρέως διαδεδομένο. Το θυμάρι προσελκύει σε μεγάλο βαθμό τις μέλισσες. Οι μέλισσες που το επισκέπτονται παράγουν ένα υψηλής ποιότητας μέλι με ισχυρή μοναδική γεύση. Το θυμαρίσιο μέλι είναι ένας από τους κορυφαίους τύπους μελιού και μπορεί να διατεθεί στο εμπόριο σε υψηλές τιμές.
Γεράνι: Τα γεράνια είναι πολυετή φυτά του γένους Geranium. Είναι από τα πιο ευπροσάρμοστα φυτά και προσθέτουν ένα έντονο χρώμα κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου σε γλάστρες, κρεμαστούς κήπους και βεράντες. Μην υποτιμάτε την αντοχή τους στο πέρασμα του χρόνου. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου γεράνια έζησαν για 25 και περισσότερα χρόνια, αφού βέβαια έλαβαν την προσοχή και τη φροντίδα που τους αξίζει. Διαβάστε περισσότερα για τα γεράνια εδώ.
Διμορφοθήκη: Η διμορφοθήκη (Dimorphotheca) συχνά αναφέρεται και ως πολύχρωμη μαργαρίτα, ή μαργαρίτα της Αφρικής. Αυτό οφείλεται στο ότι ανήκει στην ίδια οικογένεια με τη μαργαρίτα (Asteraceae) και προέρχεται από τη Νότιο Αφρική. Είναι πραγματικά ένα εντυπωσιακό φυτό που παράγει λαμπερά άνθη σε κάθε λογής χρώμα. Τα περισσότερα είδη διμορφοθήκης είναι κατά βάση πολυετή, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις το φυτό δεν μπορεί να παράγει καλής ποιότητας άνθη μετά τον τέταρτο ή πέμπτο το πολύ χρόνο.
Αρμπαρόριζα: Η γνωστή σε όλους μας αρμπαρόριζα είναι πολυετές φυτό που ανήκει στην ίδια οικογένεια με το γεράνι (Geraniaceae). Η αρμπαρόριζα καλλιεργείται επαγγελματικά για το αιθέριο έλαιό της. Επίσης, χρησιμοποιείται ως φυσικό γλυκαντικό σε σάλτσες. Εκτός από τα χρώματα και τα αρώματα που θα σας χαρίσει αν την τοποθετήσετε στον κρεμαστό σας κήπο, μπορείτε επίσης να συμπεριλάβετε τα φύλλα της σε μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού, αλλά και να φτιάξετε τσάι από φύλλα αρμπαρόριζας. Χρειάζεται σίγουρα πιο αραιό πότισμα από τις πετούνιες μας.
Όλα τα παραπάνω φυτά στις 2 φωτογραφίες κόστισαν λιγότερο από 40 ευρώ στο φυτώριο της γειτονιάς.
Τοποθετούμε προσεκτικά τις γλάστρες με τους γάντζους στα κατάλληλα σημεία, προσέχοντας να αφήσουμε αποστάσεις και να μην ασφυκτιούν. Ο σωστός αερισμός κάθε φυτού είναι σημαντικός για την υγεία του. Από εδώ και πέρα, το πιο σημαντικό ίσως σημείο που πρέπει να τονιστεί είναι το πότισμα και δευτερευόντως η λίπανση. Σε κρεμαστούς κήπους που εκτίθενται στον άνεμο και το ηλιακό φως, υπάρχει το φαινόμενο το χώμα να ξεραίνεται πολύ πιο γρήγορα από ότι σε γλάστρα που βρίσκεται στο έδαφος και έχει από κάτω το ειδικό πιατάκι για να κρατάει το νερό. Αρκετές όμορφες κρεμαστές γλάστρες ξεραίνονται λόγω έλλειψης νερού. Θα πρέπει να προσέχουμε να διαβρέχουμε επαρκώς τη ρίζα και όχι τους πράσινους ιστούς του φυτού.
Πότισμα και Λίπανση
Είναι σαφές ότι τα περισσότερα από τα φυτά που έχουμε επιλέξει για τη διάταξη αυτή ειδικά το καλοκαίρι θέλουν πότισμα τουλάχιστον μέρα παρά μέρα μέχρι κορεσμού, δηλαδή έως ότου αντιληφθούμε ότι στο κάτω μέρος της γλάστρας αρχίζει και τρέχει έστω και λίγο νερό. Επίσης, όλα τα φυτά που παράγουν εντυπωσιακά άνθη είναι αλήθεια ότι χρειάζονται την προσθήκη ενός ισορροπημένου (π.χ. 7-7-7) υδατοδιαλυτού λιπάσματος τουλάχιστον μία φορά την άνοιξη και μία κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Εξαίρεση εδώ αποτελεί η πολυετής μας κρεμαστή πετούνια. Προκειμένου να παράγει τα τόσο εντυπωσιακά και πυκνά της άνθη, η πετούνια αυτή χρειάζεται υδατοδιαλυτό λίπασμα τουλάχιστον μία φορά στις δύο εβδομάδες.
Κλάδεμα και Κορυφολόγημα
Όσο περισσότερο κλαδεύουμε, τόσο πιο πολύ θα μεγαλώσουν τα φυτά μας και θα αναγεννηθούν. Ο σκοπός κάθε φυτού είναι να παράγει σπόρους και να αναπαράγεται. Όπως όλα τα υπόλοιπα, έτσι και οι πετούνιες, διμορφοθήκες, ζήνιες και τα γεράνια είναι γενετικά ρυθμισμένα έτσι ώστε να παράγουν σπόρους σε ένα ορισμένο στάδιο του βιολογικού τους κύκλου. Ωστόσο, αν αφήσουμε τα λουλούδια να παράγουν σπόρους, τα φυτά θα αφιερώσουν όλη τους την ενέργεια στη διαδικασία παραγωγής σπόρων και έτσι θα σταματήσουν να ανθίζουν. Συνεπώς, αν θέλουμε να επεκτείνουμε την περίοδο ανθοφορίας των φυτών, θα πρέπει να αφαιρέσουμε κάθε μέρος φυτού που περιέχει ανώριμους σπόρους. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται κορυφολόγημα, και οι περισσότεροι κηπουροί εκτελούν αυτές τις δύο προαναφερθείσες διαδικασίες (pinching και deadheading) σε μία συνεδρία. Η αρμπαρόριζα, το θυμάρι και το δενδρολίβανο επίσης χρειάζονται τακτικό κλάδεμα, κορυφολόγημα και καθαρισμό των μαραμένων και μη υγιών βλάστών. Tα ψαλίδια κλαδέματος που θα χρησιμοποιήσουμε κατά το κορυφολόγημα καλό είναι να είναι υψηλής ποιότητας και να συνοδεύονται από τα απαραίτητα πιστοποιητικά.
Για τα πολυετή μας φυτά (κρεμοκλαδής πετούνια, αρμπαρόριζα, δενδρολίβανο, διμορφοθήκη, θυμάρι και γεράνι), όταν πιάσουν τα πρώτα κρύα μετά τον Οκτώβριο-Νοέμβριο περίπου και ανάλογα την περιοχή και τις καιρικές συνθήκες, καθαρίζουμε τα ξερά άνθη, μειώνουμε σε μέγεθος τα πράσινα μέρη του φυτού και τα αφήνουμε να περάσουν το χειμώνα. Καλό θα ήταν όταν υποψιαζόμαστε ότι θα επικρατήσει παγετός, να τοποθετούμε τις γλάστρες μας σε ένα προστατευμένο σημείο, έτσι ώστε να μην υποστούν θερμοκρασίες κάτω του μηδενός για πολλές ώρες.
Και μια τελευταία συμβουλή: Αν δείτε ξαφνικά, μετά από αλλαγή θέσης της γλάστρας ή μετά από μεταφύτευση σε μεγαλύτερη γλάστρα, κάποιο φυτό σας να μαραίνεται και να πεθαίνει, δεν αξίζει ούτε να στεναχωρηθείτε ούτε να ξοδέψετε χρόνο και ενέργεια για να το αναγεννήσετε. Και αυτό γιατί πιθανότατα δεν θα τα καταφέρετε. Τα φυτά σε γλάστρα έχουν συγκεκριμένη διάρκεια ζωής και υπάρχουν πολλοί παράγοντες που απειλούν την ευρωστία και τη ζωτικότητά τους. Ειδικά μάλιστα σε κρεμαστούς κήπους, τα φυτά είναι επιπλέον εκτεθειμένα σε δυνατούς κρύους ή ζεστούς ανέμους. Μάλλον λοιπόν ήρθε η ώρα να αγοράσετε νέα ετήσια ή πολυετή φυτά, που θα είναι σε θέση να σας χαρίσουν τα χρώματά τους για τα επόμενα χρόνια.
Πηγή: wikifarmer.com/el